Хьонке дахана бераш (Нохчийн халкъан туьйра)

(Нохчийн халкъан туьйра)

Цхьа бераш хилла хьуьнаха хьонке дахана, дукха хьонка а карийна, иза боккхуш 1аш, х1орш хьебелла, хьуьнах бода боьлла. Хьуьнах берзалой а хилла уг1уш.

Бераш лахахьа а дитина, воккхоха волу к1ант лекхачу попана т1е ваьлла, чуваха цхьа а ц1ено, я меттиг карайой хьажа.

Д1ёай-схьай хьаьжча цунна цхьа ц1ийна лаппаг1а гина. Цу ц1ийна не1арга баьхкина
х1орш.

Не1 схьа а йиллина доккха ешап дуьхьала даьлла кхаьрна, яккхий к1омсарш а йолуш, кегийна еха месаш а йолуш, этт1а х1умнаш а йолуш т1еюьйхина.

- Чудуьйла Бабин бераш – аьлла, чудигна цо уьш.

Т1аккха кохьар хьовзийна ахьар а даьккхина, алу т1етесна мижаргаш а деттина, беттина газана когаш-корта а баийна д1адийшина цо бераш. Ткъа ша пешачу яккхий гоьргаш а ехкина, йоккха ц1е а латийна, пеша хьалхахьа охьабиллина боккха т1улг, цу т1е доккха урс хьоькхуш ирдеш хилла.

Берашка схьа а дирзина ешапо аьлла:

- Вижнарг мила ву, вижазниг мила ву?

Воккхаха волчу к1анта аьлла:

- Вижнарг, вижвзниг со дера ву.

- Хьо х1унда цавуьжу? – хаьттина ешапо.

- Тхан нанас хьаста хьостьий, ара а дохий, ц1енна го тоссуьйтура тхоьга, т1аккхий Бен наб цакхетара тхуна.

Ешапо ара а даьхна, юха чу а дахкийна.

Юха охьахиъна ешап урс ирдан. Т1аккха хаьттина:

- Вижнарг мила ву, вижазниг мила ву?

- Вижнарг со ву, вижазниг дера ву со – аьлла воккхахволчу к1анта.

Ешапо хаьттина:

- Хьо х1унда цавуьжу? – аьлла.

- Тхан нанас буьйсанна цацаначохь хи а дохьий. Хи маладора суна, т1аккхий бен наб цакхета суна. – аьлла к1анта.

Ешап цаца а эцна хит1е дахна. Хи оьцуш схьакхачале 1ений чекх а долий юха доьдуш, иштта ъх1ара леллашехь буьйса д1аяьлла.

Сахилча, ешап ц1адале, к1ант шеен йижарий, вежарий эцна ц1авахна. К1адделла делкъахан хуьлучу хенахь ешап ц1адеъна бах, дилхина, дилхина дела бах.

Г1улдий – булдий цаьрна, кай – бож вайна.

Йийцинарг Шаипов Саид. Х1иди-к1отар. Вина 1934 ш.

(Сказки записала Терлоева Р)

checheninfo.ru